Bedenkingen op de dag van Pinksteren
Op 7 juni van dit jaar (2023) is het exact 180 jaar geleden dat Friedrich Hölderlin, de grote Europese dichter, stierf. Geistig umnachtet. Geestelijk gestoord. Zijn vaderland Duitsland werd onder zijn pen een nieuw oud Griekenland en geen andere Duitse dichter, ook Goethe niet, fladderden op zo’n hoogte. Martin Heidegger en Cyriel Verschaeve luisterden naar zijn verheven stem. En ook de Fransman Philippe Sollers schreef over deze bevlogen dichter met eerbied en ontzag. Onder meer over zijn voetreis dwars door Frankrijk naar Bordeaux.
*
Nee, ik weet niets van de artificiële intelligentie, maar wel een en ander van de gnosis.
*
Bij welke van de karakterschetsen van Theophrastos (Amsterdam : Athenaeum – Polak & Van Gennep, 2019) van het eiland Lesbos pas je het best? Er zijn er dertig en ik som deze even op : De huichelaar, de hielenlikker, de zwamneus, de boerenpummel, de uitslover, de randfiguur, de betweter, de fantast, de profiteur, een echte krent, de vlerk, de bokkenschieter, de bedilal, de sufkop, de nurks, de kwezelaar, de kankerpit, de achterdochtige, de asociaal, de ongelikte beer, het burgermannetje, de gierigaard, de blaaskaak, de pedante kwast, de bangerik, de regent, de oude gek, de lastertong, de diefjesmaat, de geldwolf. Je moet voor een van de dertig kiezen. Het is voor elkeen onder ons een pijnlijk moment dat leidt naar zelfkennis.
*
Mijn angst voor de duisternis en de stilte van de afgrondelijke ruimte zijn Pascaliaans. Niet Napoleon Bonaparte, maar Blaise Pascal is de grootste Fransman tot op heden.
*
In het jaar 2023 zijn er voor mij nog vier levende Grote Duitsers: de cineast en filmregisseur Werner Herzog, de schilder en beeldhouwer Anselm Kiefer, de historicus en schrijver Rüdiger Safranski en de filosoof en schrijver Peter Sloterdijk.
*
“Christus werd gekruisigd omdat hij geen diploma had in de theologie”: dit is de meest waarachtige en krachtige uitspraak van de Franstalige Antwerpse dadaïst Paul Neuhuys.
*
Elke politieke beweging heeft martelaren nodig om haar adepten en volgelingen ten voorbeeld te stellen: denk maar aan Joris van Severen of aan andere mythische of historische martelaren zoals de dichter Osip Mandelstam (vermoord en verbannen op bevel van de sarcastische satanische Stalin).
*
De grootste China-kenner van de vorige eeuw was een Franstalige Belg met als schuilnaam Simon Leys die aan het eind van zijn leven in Australië woonde. Ik verwijs dan ook graag naar zijn boek Essais sur la Chine (Parijs: Laffont, 1998). Maar ik vrees dat onze jonge charmante professor Jonathan Holslag dat niet weet of helemaal niet beseft, want hij citeert of verwijst meestal enkel naar Engelstalige boeken. Zie maar naar zijn boek Vrede en oorlog (Amsterdam: De Bezige Bij, 2019). En trouwens ook naar zijn andere boeken.
*
Uitgerekend vandaag, op de dag van Pinksteren, wilde en mocht Bart de Wever op de Nederlandse televisiezender (NOS 1) spreken over de eenmaking van België en Nederland en uitgerekend op deze dag liet de klank het helemaal afweten. Echt waar. Mijn vraag is dan ook eenvoudig: Was dit zomaar een grote technische storing? Of waren hier weer die gevreesde hackers aan de slag?
*
Op een zijarm van de Neckar, in Tübingen, zag ik haar. Het was een soort van epifanie. Zij was een diva en plots kende ik haar naam. Het was Diotima.
*
Waarom, ja waarom, sprong de Griekse filosoof Empedocles in de vijfde eeuw v.Chr. in de brandende krater van de Etna-vulkaan op het eiland Sicilië in Groot-Griekenland?
*
Tussen Vlieland en Ameland dobbert mijn Friese tjalk met de Friese vlag, car je suis un Frison qui a beaucoup de frissons.
*
Op een boekenmarkt in Damme (in open lucht) vond ik een zeer merkwaardig boek van een adellijke jonkheer en vrijmetselaar Paul de Pessemier ’s Gravendries. De titel is Hubert d’Ydewalle en nu komt het : Een aristocraat uit Vlaanderen en de ondergang van Rex (Tielt: Lannoo, 1997) met toevallig in dit exemplaar ook nog een losse gevonden foto in zwart-wit van de oude uitgever Godfried Lannoo met de auteur en met een adellijk familielid (de zoon van Gravin Hélène d’Ydewalle, geboren du Sart de Bouland?). Ook de beruchte moorden van Beernem komen in dit boek ter sprake en uiteraard Léon Degrelle; de brouwerszoon uit Bouillon en de leider van Rex.
*
Wie in Europa denkt nu nog aan de strenge denker, historicus en schrijver Dominique Venner? Hij was een samoerai voor en van het Westen of het opnieuw zo bedreigde Avondland.
*
Alleen op het kleine Griekse eiland Patmos heerst nog soms een religieuze sfeer die ik zeker nog wil inademen.
Hendrik Carette
Schaarbeek, mei 2023